Ký ức và nối tiếc

Các đơn vị GĐPT có mặt nước năm 1975 nay đã vĩnh viễn giải thể hoặc không phục hồi sinh hoạt được. Trong số các đơn vị sau đây có đơn vị đã từng vắng bóng một thời hình ảnh rất sớm đã từng là các đơn vị ong vàng hoặc gắn liền với những sự kiện lịch sử Phật giáo, GĐPT, nay không còn cùng chung với đại Gia đình áo Lam Quảng Trị. Tiếc thay, thế nên ghi lại đây đôi dòng gọi là chút hoài vọng về những mái ấm nhà Lam nay chỉ còn phảng phất dư hương.

1. HUYỆN HẢI LĂNG:

1 GĐPT Tích Tường      2. Như Lệ     3 Thượng Xá

4. Ba Khê (quê hương của Thánh tử đạo ĐĐ Thích Thanh Tuệ)
5. KHU VỰC THỊ XÃ QUẢNG TRỊ:

1 GĐPT Quảng Thiện (năm 1956 giải thể do phân thành năm đơn vị tại 5 phường)

2. GĐPT Đệ Nhất 3 . Đệ Nhị 4. Đệ Tam 5 . Đệ Tứ   6 . Đệ Ngũ

Sau năm 1975, nhân dân thị xã Quảng Trị di cư ra tỉnh lỵ mới là thị xã Đông Hà, lập ra phường V (thuộc thị xã). Năm 1998 anh Nguyễn Lam (nguyên Trưởng BHD) quy tụ các Huynh trưởng đoàn sinh cũ của 5 đơn vị này và GĐPT Thạch Hãn lập thành GĐPT đặt tên là Quảng Hà (ý nói: Quảng Trị-Đông Hà) sinh hoạt cho đến nay.

7 . Đại Nại    8 . Phú Long    9 . La Vang

10. Xuân An (sau năm 1975 đã tái sinh hoạt mấy năm, nhưng không có đủ khả năng để tồn tại)

III. HUYỆN TRIỆU PHONG:

1 GĐPT Bích La Đông    2. Bích La Trung    3 . Bích La Nam  4 Bích La Thượng

5. Hậu Kiên (nay các HTr đoàn sinh ở đây sinh hoạt với GĐPT Cổ Thành)
6. An Mô 7. Phương Ngạn      8. Phù lưu          9. Tân Thành
7. Tài Lương 11. Phú Liêu    12. Thâm Triều  13.  Anh Tuấn
8. Tả Hửu 15. Long Quang    16. An Lưu         17. Ba Lăng
9. Tả Kiên 19. Trà Liên    20. Phước Mỹ
10. THỊ XÃ ĐÔNG HÀ:
11. GĐPT Vân An 2. Phú Lễ (Sau năm 1975 có phục hồi nhưng do không đủ điều kiện nhân sự lại bế tắc)

3 . Nghĩa An                   4 . Thượng Nghĩa

* Từ 1956-1974 GĐPT Quảng Huệ đổi thành GĐPT Đông Hà sau năm 1975 trở lại lấy tên Phước Huệ .

1. HUYỆN CAM LỘ :
2. Can Mai 2. Cam Chính       3. Cam Phú           4. Hoàn Cát
3. Ba Thung 6. Phú Ngạn          7. An Bình            8. Thiện Xuân
4. Cam Lộ Hạ 10. Phổ Lại Xã        11. Đình Tổ

(6 đơn vị ghi sau, năm 1970 trở đi thuộc quận Đông Hà, nay thuộc địa bàn hành chánh Cam Lộ).

1. HUYỆN GIO LINH:
2. GĐPT Ninh Phú (hợp tên hợp tên hai Làng Ninh Xá- Phú Ốc thuộc xã Gio Sơn)
3. Trung Sơn (Phật tử ở rải rác các làng An Xá, Kinh Môn, Kinh Thị, Võ Xá xã Trung Sơn)
4. Xuân Hòa 4. Xuân Mỵ 5. Cát Sơn             6. Cẩm Phổ           7. Lan Đỉnh
5. Kỳ Trúc 9. Nhĩ Trung 10.  Nhĩ Hạ            11. Xuân Khánh

* Năm 1970 – 1972 tại khu định cư Quán Ngang sát quốc lộ 1 thuộc địa phận xã Gio Quang, hai đơn vị Mai Xá Chánh , Mai Xá Thị hợp nhất thành hai đơn vị gọi là Mai Chánh Thị. Hiên nay lại tách hai như cũ : Mai Xá Chánh, Mai Đông (tức Mai Thị)

Như vậy tổng cộng có 60 GĐPT có trước năm 1975 ngày nay hoặc đã giải tán vĩnh viễn (do tách rời hay hợp nhất) Nay chưa có điều kiện tái phục hồi sinh hoạt.

Như vậy phải kể tổng số GĐPT toàn tỉnh Quảng Trị trước năm 1975 là 169-16 đơn vị thành lập sau 1975 + 60 đơn vị có trước 1975 nay không còn =213 đơn vị (không kể các đơn vị thành lập ở các trại tạm cư, khu định cư . . . )

CÁC ĐƠN VỊ GĐPT  THÀNH HÌNH SAU NĂM 1975 NHƯNG ĐÃ NGƯNG HOẠT ĐỘNG

Sau năm 1975 có một số GĐPT mới được thành lập, nhưng chỉ vài năm do hợp nhất hoặc không đủ điều kiên như HTr  đoàn sinh di chuyển chỗ ở, chùa chiền không có, nên phải ngừng sinh hoạt.

1. Ở khu vực thị xã Quảng Trị.

Từ 1989 – 1991 hình thành GĐPT Triệu Thành (gồm HTr đoàn sinh ở các GĐPT cũ Hậu Kiên, Cổ Thành, An Tiêm tập hợp lại) khoảng năm 2000 hai đơn vị Cổ Thành, An Tiêm tái lập nên đơn vị Triệu Thành giải thế.

2. Ở vùng kinh tế mới Cồn Tiên (Gio Linh):

Các đơn vị sau đây nằm dọc theo hai đường tỉnh ĐT 73 , ĐT 74 do đồng bào huyện Hải Lăng, một bộ phận ở huyện Gio Linh lên lập quê hương mới, sinh hoạt được vài năm thì ngừng.

1. GĐPT Hải Ba 2. Hải Hòa 3. Hải Tân    4. Hải Lam
2. Thiện Đức (Đến nay mấy đơn vị này tái sinh hoạt bằng cách hợp nhất lại thành GĐPT Hai Bình vào năm 2007).
3. Nam Tân 7. Tiến Hoà 8. Nhất Tâm    9. Hà Thanh (đơn vị này không thuộc vùng KTM mà ở sát QL I A)
4. Ở vùng kinh tế mới huyện Hướng Hóa

Trước 1975 toàn Huyện Hướng Hóa chỉ duy nhất GĐPT Khe Sanh. Sau 1975 một bộ phận đồng bào huyện Trệu Phong di dân lên xây dựng các khu kinh tế mới nên từ năm 1990 các Phật tử đã thành lập các Niệm Phật Đường và GĐPT cả thảy có 13 đơn vị (kể cả GĐPT Khe Sanh tái sinh hoạt). Đến năm 1998, năm đơn vị sau đây ở trên địa bàn Thị Trấn Lao Bảo hợp nhất lại thành một đơn vị lấy tên là GĐPT Phước Bảo (các đơn vị hợp thành giải thể) . Nên toàn Huyện còn lại 9 đơn vị . Năm đơn vị đó là :

1. Tân Kim 2. Cao Việt   3. An Hà   4. Thanh Tuệ   5. Vĩnh Hoa

Hy vọng rằng trong tương lai màu Áo lam hiền hòa tiến hát lời ca dịu dàng trong sáng vui tươi thuở nào sẽ lại tung bay, vang lên trên làng xóm quê hương yêu mến của chúng ta. Mong lắm thay ./.