Kính thưa quý độc giả!
Gần đây, một số anh chị em Huynh trưởng trẻ có trao đổi và đặt câu hỏi với chúng tôi về hai danh xưng thường gặp trong Phật giáo là “Cư sĩ” và “Đạo hữu”. Chúng tôi cũng có chia sẽ đôi điều trong tầm hiểu biết hạn hẹp của mình.
Hôm nay, xin được ghi lại những nội dung ấy thành bài viết, mong có thể phần nào giúp ích cho những ai chưa biết hoặc chưa thực sự nắm rõ sự khác biệt về ý nghĩa và khi nào thì nên dùng từ nào cho phù hợp để gọi cho đúng mà cũng là để thể hiện sự trân trọng nhau trong đạo. Nếu quý vị nào có hiểu biết sâu hơn, rất mong được lắng nghe góp ý trong tinh thần bác ái và xây dựng, để cùng nhau tiến tu trên con đường học Phật.
“Cư sĩ” (居士) là danh từ Hán Việt dùng để chỉ người Phật tử tại gia (không xuất gia), thường là người có hiểu biết sâu về Phật pháp, giữ năm giới (hoặc nhiều hơn) và thực hành tu tập một cách nghiêm túc, có niềm tin vững chắc nơi Tam Bảo. Có vai trò hỗ trợ tăng đoàn, hộ trì Tam bảo.
Thường được dùng với hàm ý trang trọng hoặc khi nói đến một người Phật tử tiêu biểu.
Có thể hiểu nôm na, “Cư sĩ” giống như người học trò ngoan, tuy không ở nội trú trong chùa nhưng vẫn siêng năng học và hành. Nhiều vị cư sĩ còn giảng pháp, dịch kinh, tổ chức đạo tràng, góp phần truyền bá giáo lý Phật Đà rất tích cực. Ví dụ như Cư sĩ An Thế Cao, Cư sĩ Tâm Minh Lê Đình Thám, Cư sĩ Mai Thọ Truyền, Cư sĩ Võ Đình Cường… toàn là những người tại gia nhưng có trí tuệ và đạo hạnh rất sâu sắc.
Vì vậy, từ “Cư sĩ” thường được dùng khi giới thiệu một vị Phật tử nổi bật, có vai trò, hay trong các văn bản, bài viết mang tính trang trọng. Đây là cách gọi có phần tôn kính và trọng vọng.
“Đạo hữu” là cách gọi rất gần gũi, thân mật giữa những người cùng tu học. Chữ “hữu” là bạn, “đạo hữu” nghĩa là bạn đồng đạo, cùng đi chung một con đường tu tập. Trong đạo tràng, các Phật tử thường gọi nhau là “quý đạo hữu”, “xin mời đạo hữu phát biểu”, v.v.
Cách gọi này không phân biệt ai tu lâu hay mới, ai biết nhiều hay ít – mà đơn giản chỉ là những người cùng hướng về Tam Bảo, cùng học pháp, cùng tụng kinh, cùng nhau nhắc nhở và nâng đỡ trên con đường tu. Từ “đạo hữu” như một lời thân mến và bình đẳng. Dù cho vị đó là cư sĩ có tiếng hay chỉ là một Phật tử mới bắt đầu, cách gọi “đạo hữu” vẫn đầy sự ấm áp và tôn trọng.
Vậy khi nào thì gọi “Cư sĩ”, khi nào thì gọi “Đạo hữu”?
Nếu bạn đang Viết sách, báo, bài nghiên cứu, giới thiệu tiểu sử người Phật tử, nhắc đến một cá nhân Phật tử nổi bật, có vai trò (như diễn giả, giảng sư tại gia) hoặc muốn thể hiện sự kính trọng đối với Phật tử tại gia có đạo hạnh thì nên gọi là Cư sĩ.
Còn trong sinh hoạt thường ngày, giao tiếp trong đạo tràng, bạn bè Phật tử gọi nhau, thì “Đạo hữu” là cách xưng hô gần gũi, nhẹ nhàng, dễ mến.
Giống như trong đời thường, có khi ta gọi “thầy giáo”, có khi gọi “bạn đồng nghiệp” – mỗi cách gọi mang một sắc thái riêng, miễn sao đều thể hiện sự tôn trọng và tình đạo.
Như vậy, hiểu rõ hai từ “Cư sĩ” và “Đạo hữu” không chỉ để xưng hô cho đúng, mà còn để ta trân trọng hơn những người đồng hành trên con đường tu tập. Mỗi người Phật tử tại gia, dù là cư sĩ học rộng, hay đạo hữu chân thành, đều góp phần làm đẹp cho đời và cho đạo.
Mong rằng bài chia sẻ nhỏ này sẽ giúp quý anh chị em, quý đạo hữu thêm vui, thêm hiểu, và cùng nhau tiến bước trên con đường giải thoát.
Nam Mô Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni Phật.
Ban Biên Tập Lam Thành Cổ
